İnsülin şeker seviyesi ne kadar olmalı?

Kan şekeri dengesi ve insülin kullanımı, diyabet yönetiminin temel taşlarını oluşturur. Bu yazıda, açlık ve tokluk kan şekeri hedefleri, HbA1c değerleri ile bazal ve bolus insülin uygulamalarının prensipleri ele alınmaktadır. Bireysel tedavi planları için uzman görüşünün önemi vurgulanarak, kan şekeri kontrolünü etkileyen faktörlere değiniliyor.

25 Kasım 2025
İnsülin ve Kan Şekeri Seviyeleri: Hedef Değerler ve Yönetim

İnsülin, vücutta kan şekeri (glikoz) seviyelerini düzenleyen bir hormondur ve özellikle diyabet (şeker hastalığı) tedavisinde kullanılır. İnsülin seviyeleri ve kan şekeri seviyeleri birbiriyle ilişkilidir, ancak burada odaklanılması gereken genellikle kan şekeri seviyeleridir, çünkü insülinin amacı bu seviyeleri kontrol altında tutmaktır. İnsülin seviyeleri doğrudan ölçülmez, ancak kan şekeri seviyeleri hedef aralıklarda tutularak insülin dengesi sağlanır. Aşağıda, genel kabul görmüş kan şekeri hedef değerleri ve insülin kullanımıyla ilgili öneriler bulunmaktadır. Unutmayın, bu değerler kişiye özel olarak değişebilir ve bir sağlık uzmanı tarafından belirlenmelidir.

Kan Şekeri Hedef Aralıkları

Kan şekeri seviyeleri, kişinin diyabet tipine, yaşına, genel sağlık durumuna ve bireysel faktörlere bağlı olarak değişir. Genel olarak, Amerikan Diyabet Derneği (ADA) gibi kuruluşların önerdiği hedef aralıklar şu şekildedir:

  • Açlık Kan Şekeri (AKŞ): Yemeklerden en az 8 saat sonra ölçülen değer. Hedef genellikle 80-130 mg/dL arasındadır. Bu, insülin kullanan veya diyabeti olan kişiler için sabah aç karnına önerilen seviyedir.
  • Tokluk Kan Şekeri (TKŞ): Yemekten 2 saat sonra ölçülen değer. Hedef genellikle 180 mg/dL'nin altındadır. Bu, yemek sonrası kan şekerinin kontrol altında olduğunu gösterir.
  • HbA1c (Glikole Hemoglobin): Son 2-3 aylık ortalama kan şekeri seviyesini yansıtır. Hedef genellikle %7'nin altıdır, bu da yaklaşık 154 mg/dL'lik bir ortalama kan şekerine denk gelir. Bazı kişilerde (örneğin, yaşlılar veya komplikasyon riski yüksek olanlarda) bu hedef esnetilebilir.

İnsülin kullanan kişilerde bu hedefler, hipoglisemi (düşük kan şekeri) riskini en aza indirecek şekilde ayarlanabilir. Örneğin, sık hipoglisemi yaşayan bireylerde açlık kan şekeri hedefi 100-140 mg/dL gibi daha yüksek bir aralıkta olabilir.

İnsülin Kullanımı ve Kan Şekeri Yönetimi

İnsülin, kan şekerini düşürmek için enjeksiyon veya pompa yoluyla uygulanır. Dozaj, kişinin kan şekeri seviyelerine, beslenme alışkanlıklarına, fiziksel aktiviteye ve stres gibi faktörlere göre ayarlanır. İnsülin tedavisinde amaç, kan şekerini hedef aralıkta tutarak hem kısa vadeli (hipoglisemi veya hiperglisemi) hem de uzun vadeli (böbrek, göz, sinir hasarı gibi) komplikasyonları önlemektir. İnsülin dozları genellikle:

  • Bazal insülin: Gün boyunca sabit seviyede salınan, açlık kan şekerini kontrol eden insülindir. Hedef, açlıkta 80-130 mg/dL arasında kalmaktır.
  • Bolus insülin: Yemeklerle alınan karbonhidratlara veya yüksek kan şekerine yanıt olarak verilen insülindir. Hedef, tokluk kan şekerini 180 mg/dL'nin altında tutmaktır.

Kan şekeri seviyeleri düzenli olarak izlenmeli (örneğin, parmak ucu testi veya sürekli glikoz izleme sistemleri ile) ve insülin dozları buna göre revize edilmelidir. Özellikle hipoglisemi (genellikle 70 mg/dL'nin altı) acil müdahale gerektirir ve insülin dozunun fazla geldiğini gösterebilir.

Önemli Uyarılar

  • Bu bilgiler genel rehberlik amaçlıdır; kesin hedefler ve insülin dozları bir doktor veya diyabet eğitimcisi tarafından kişiselleştirilmelidir.
  • Kan şekeri seviyeleri gün içinde dalgalanabilir; stres, enfeksiyon veya ilaç değişiklikleri etkileyebilir.
  • Düzenli egzersiz ve sağlıklı beslenme, insülin duyarlılığını artırarak kan şekeri kontrolüne yardımcı olur.

Sonuç olarak, insülin kullanımında odak noktası, kan şekeri seviyelerini hedef aralıklarda (açlıkta 80-130 mg/dL, toklukta 180 mg/dL altı gibi) tutmaktır. Bireysel hedefler için mutlaka bir sağlık uzmanına danışın.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;