İnsülin fazlalığında vücutta neler meydana gelir?

Pankreas tarafından salgılanan insülin hormonunun aşırı üretimi veya dışarıdan yüksek dozda alınması, vücutta çok yönlü değişimlere yol açıyor. Kan şekeri dengesizliklerinden metabolik bozukluklara, kardiyovasküler sorunlardan nörolojik etkilere kadar uzanan bu durum, yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebiliyor.

25 Kasım 2025

İnsülin Fazlalığının Vücuttaki Etkileri


İnsülin, pankreas tarafından salgılanan ve kan şekerini düzenleyen hayati bir hormondur. Ancak, vücutta aşırı insülin üretimi veya dışarıdan fazla insülin alımı (örneğin, diyabet tedavisinde yanlış doz kullanımı) durumunda insülin fazlalığı (hiperinsülinemi) ortaya çıkar. Bu durum, vücutta çeşitli sistemik etkilere yol açar. İşte insülin fazlalığında meydana gelen başlıca değişiklikler:

Kan Şekeri Düşüklüğü (Hipoglisemi)

İnsülinin temel işlevi, kan şekerini düşürmektir. Fazla insülin, şekerin hücrelere aşırı girmesine neden olarak kan şekerinde ani düşüşlere yol açar. Bu durumda aşağıdaki belirtiler görülebilir:
  • Terleme, titreme ve çarpıntı
  • Açlık hissi ve sinirlilik
  • Baş dönmesi, bulanık görme veya bilinç kaybı (şiddetli durumlarda)

Metabolik ve Hormonal Değişiklikler

İnsülin fazlalığı, diğer hormonların dengesini bozarak metabolizmayı etkiler:
  • Yağ depolanması artar: İnsülin, yağ hücrelerinde yağ birikimini teşvik eder, bu da kilo alımına ve obezite riskine neden olabilir.
  • İnsülin direnci gelişebilir: Sürekli yüksek insülin seviyeleri, hücrelerin insüline duyarsız hale gelmesine yol açarak tip 2 diyabet riskini artırır.
  • Büyüme hormonu ve adrenalin gibi hormonların salınımı baskılanabilir, bu da enerji dengesini bozar.

Kardiyovasküler Etkiler

İnsülin fazlalığı, kalp ve damar sağlığını olumsuz etkileyebilir:
  • Kan basıncında artış: İnsülin, damarlarda daralmaya ve sodyum tutulumuna neden olarak hipertansiyon riskini yükseltebilir.
  • Kolesterol dengesizliği: Trigliserit seviyeleri artarken, iyi kolesterol (HDL) düşebilir, bu da kalp hastalıkları riskini artırır.

Sinir Sistemi Üzerindeki Etkiler

Hipoglisemiye bağlı olarak sinir sistemi ciddi şekilde etkilenir:
  • Beyin fonksiyonlarında bozulma: Düşük kan şekeri, konsantrasyon kaybı, hafıza sorunları ve baş ağrısına neden olabilir.
  • Uzun vadede nörolojik hasar: Tekrarlayan hipoglisemi atakları, sinir hücrelerinde kalıcı hasar riski taşır.

Doku ve Organ Hasarı

Kronik insülin fazlalığı, çeşitli dokularda hasara yol açabilir:
  • Karaciğer yağlanması: İnsülin, karaciğerde yağ birikimini artırarak karaciğer hastalıklarına zemin hazırlar.
  • Böbrek fonksiyonlarında bozulma: Yüksek insülin seviyeleri, böbreklerde filtrasyon sorunlarına neden olabilir.
  • Polikistik over sendromu (PKOS): Kadınlarda insülin fazlalığı, PKOS gibi hormonal bozukluklarla ilişkilendirilir.

Uzun Vadeli Sağlık Riskleri

İnsülin fazlalığı tedavi edilmezse, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir:
  • Tip 2 diyabet gelişimi: İnsülin direnci ilerleyerek kalıcı diyabete dönüşebilir.
  • Kardiyovasküler hastalıklar: Kalp krizi ve inme riski artar.
  • Metabolik sendrom: Yüksek tansiyon, obezite ve kan yağları bozukluğu gibi durumlar bir arada görülebilir.

İnsülin fazlalığının nedenleri arasında genetik yatkınlık, sağlıksız beslenme (özellikle rafine karbonhidrat tüketimi), hareketsiz yaşam tarzı ve bazı ilaçlar yer alır. Tanı için kan testleri yapılır ve tedavi, altta yatan nedene göre diyet değişiklikleri, egzersiz ve ilaçlarla planlanır. Eğer insülin fazlalığı belirtileri hissediyorsanız, bir doktora başvurmanız önemlidir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;