Bazal insülin türleri nelerdir?

Diyabet tedavisinde temel bir bileşen olan bazal insülin, vücudun gün boyunca sabit kan şekeri seviyelerini korumasına yardımcı olur. Farklı etki sürelerine ve uygulama özelliklerine sahip çeşitleri bulunan bu insülin türleri, hastanın ihtiyaçlarına göre kişiselleştirilmiş tedavi planlarında önemli rol oynar.

25 Kasım 2025

Bazal İnsülin Nedir?


Bazal insülin, vücudun temel metabolik ihtiyaçlarını karşılamak için 24 saat boyunca sabit ve düşük seviyede salgılanan insülin türüdür. Özellikle tip 1 ve tip 2 diyabet hastalarında kan şekerinin gün içinde dengede kalmasını sağlar. Yemeklerle ilişkili olmayan bu insülin türü, karaciğerin glikoz üretimini kontrol ederek açlık kan şekerini düzenler. İnsülin pompaları veya enjeksiyon yoluyla uygulanabilir ve genellikle günde bir veya iki kez kullanılır. Doğru bazal insülin seçimi, diyabet yönetiminde kritik bir rol oynar.

Bazal İnsülin Türleri

Bazal insülinler, etki sürelerine ve yapılarına göre sınıflandırılır. İşte yaygın olarak kullanılan bazal insülin türleri:

  • Uzun Etkili İnsülin Analogları: Bu tür insülinler, genetik mühendisliği ile modifiye edilmiş yapılara sahiptir ve etkisi 24 saate kadar sürebilir. Kan şekerini dengeli bir şekilde kontrol eder ve hipoglisemi riski daha düşüktür. Örnekler arasında glarjin (Lantus, Toujeo, Basaglar) ve detemir (Levemir) bulunur. Glarjin, çoğunlukla günde bir kez uygulanırken, detemir bazı hastalarda günde iki kez kullanılabilir.
  • Orta Etkili İnsülinler: NPH insülin olarak bilinen bu tür, etkisi 12-18 saat süren bir bazal insülindir. Daha eski bir formülasyona sahiptir ve peak (tepe) etkisi nedeniyle hipoglisemi riski daha yüksek olabilir. Genellikle günde iki kez enjeksiyon gerektirir. Örnek olarak Humulin N veya Novolin N verilebilir.
  • Çok Uzun Etkili İnsülin Analogları: Bu insülinler, 36 saate kadar etki süresiyle öne çıkar ve daha istikrarlı bir kan şekeri profili sunar. Degludec (Tresiba) ve glarjin U300 (Toujeo) gibi örnekleri vardır. Özellikle değişken yaşam tarzı olan hastalar için esneklik sağlar ve hipoglisemi riskini azaltabilir.
  • Kombine İnsülinler: Bazı ürünler, bazal insülini hızlı etkili insülinlerle birleştirerek hem yemek öncesi hem de bazal ihtiyacı karşılar. Örneğin, NPH insülin ile regüler insülinin karışımı olan preparatlar (örn., Humulin 70/30) bulunur, ancak bunlar saf bazal insülin sayılmaz.

Bazal İnsülin Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Bazal insülin türünü seçerken, hastanın bireysel ihtiyaçları göz önünde bulundurulmalıdır. Etki süresi, uygulama sıklığı, hipoglisemi riski, yaşam tarzı ve maliyet gibi faktörler değerlendirilir. Örneğin, uzun etkili analoglar, daha az hipoglisemi riski nedeniyle tercih edilebilirken, NPH insülin daha düşük maliyetli bir seçenek olabilir. Doktor veya diyabet eğitimcisi danışmanlığında, kişiye özel bir tedavi planı oluşturulması önemlidir.

Sonuç

Bazal insülin türleri, diyabet yönetiminde hayati bir rol oynar ve doğru seçim, kan şekeri kontrolünü iyileştirebilir. Uzun etkili ve çok uzun etkili analoglar, modern tedavide sıklıkla tercih edilirken, geleneksel seçenekler de belirli durumlarda kullanılabilir. Hastaların düzenli takip ve yaşam tarzı ayarlamalarıyla bu insülinleri etkili bir şekilde kullanmaları mümkündür. Unutmayın, bu bilgiler genel niteliktedir; tedavi kararları için daima bir sağlık uzmanına başvurmalısınız.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;