İnsülin Çeşitleri ve Etki Süreleri
İnsülin, diyabet hastalarında kan şekerini düzenlemek için kullanılan hayati bir hormondur. İnsülin çeşitleri, etki başlangıç süreleri, pik (en yüksek etki) zamanları ve etki sürelerine göre sınıflandırılır. Bu sınıflandırma, hastaların ihtiyaçlarına uygun tedavi planı oluşturmada kritik öneme sahiptir. İşte yaygın olarak kullanılan insülin türleri ve özellikleri:
- Hızlı Etkili İnsülinler: Bu tür insülinler, enjeksiyondan sonra 15 dakika içinde etki göstermeye başlar. Pik etkisi 1-2 saat içinde gerçekleşir ve etkisi 2-4 saat sürer. Yemeklerden hemen önce kullanılır ve kan şekerindeki ani yükselmeleri kontrol altına almak için idealdir. Örnekler arasında insülin lispro, insülin aspart ve insülin glulisin bulunur.
- Kısa Etkili İnsülinler: Etkisi 30 dakika ile 1 saat içinde başlar, pik etkisi 2-3 saatte olur ve toplam etki süresi 3-6 saattir. Genellikle yemeklerden 30 dakika önce uygulanır ve günlük kan şekeri dalgalanmalarını yönetmek için kullanılır. Regüler insülin bu grubun tipik örneğidir.
- Orta Etkili İnsülinler: Etki başlangıcı 1-2 saat sonradır, pik etkisi 4-12 saatte görülür ve etki süresi 12-18 saate kadar uzar. Bu insülinler, temel insülin ihtiyacını karşılamak için kullanılır ve genellikle günde bir veya iki kez enjekte edilir. NPH insülin, bu kategoride yaygın olarak bilinir.
- Uzun Etkili İnsülinler: Etkisi birkaç saat içinde başlar (örneğin, 1-2 saat), belirgin bir pik yapmaz ve etkisi 24 saate kadar sürer. Bu, gün boyunca sabit bir insülin seviyesi sağlayarak temel ihtiyacı karşılar. İnsülin glarjin ve insülin detemir, uzun etkili insülinlere örnektir ve genellikle günde bir kez kullanılır.
- Çok Uzun Etkili İnsülinler: Etki başlangıcı birkaç saat sonra olur, pik yapmaz ve etkisi 24 saatten fazla (36 saate kadar) sürebilir. Bu tür, uzun süreli ve istikrarlı kan şekeri kontrolü sağlar. İnsülin degludec, bu grubun bilinen bir örneğidir.
- Karışım İnsülinler: Bu insülinler, hızlı veya kısa etkili ile orta veya uzun etkili insülinlerin önceden karıştırılmış halidir. Etki profili, içerdiği insülin türlerine bağlı olarak değişir; örneğin, hızlı etkili bileşen yemek sonrası şekeri kontrol ederken, uzun etkili bileşen günlük temel ihtiyacı karşılar. Karışımlar, enjeksiyon sayısını azaltmak için kullanılabilir.
İnsülin seçimi, bireyin diyabet tipine, yaşam tarzına, kan şekeri seviyelerine ve diğer sağlık koşullarına göre değişir. Dozaj ve uygulama zamanı, bir sağlık uzmanı tarafından kişiselleştirilmelidir. Düzenli takip ve eğitim, etkili diyabet yönetimi için esastır.
|
.webp "İnsülin Direnci Belirtileri ve Tedavisi")
